Maandagochtend. De wachtkamer van de gynaecoloog. Een uur lang staar ik naar de klok. In afwachting, want ik wist dat het pijn ging doen. Het zetten van de hormoonspiraal. Naast mijn oestrogeenspray hoop ik dat dit het gouden duo wordt dat mijn overgangsklachten stabiliseert en eindelijk een einde maakt aan die extreme bloedingen en bloedarmoede. Ondanks de paracetamol die ik had ingenomen, deed het pijn. Stekende, scherpe pijn. Maar goed, ik had een plan: check mijn signaleringsplan.
Wat is een signaleringsplan?
Een signaleringsplan is een persoonlijk hulpmiddel waarmee je leert herkennen in welke emotionele en fysieke staat je verkeert. Het werkt met kleuren – van groen (ontspannen en in balans) tot donkerrood (alarmerende spanning of dissociatie). Door regelmatig in te checken, kun je op tijd bijsturen en voorkomen dat je doorschiet naar een niveau waarin je geen controle meer hebt. Dit plan is voor mij essentieel geworden. Vier keer per dag krijg ik een melding op mijn telefoon: een moment om bewust stil te staan bij hoe het met me gaat.
De valkuil van onderschatting
Na de ingreep liep ik naar mijn auto. Ik checkte: waar zit ik? Groen, misschien een beetje geel. Ik voelde me oké. Tijd voor boodschappen. Maar nog voordat ik de parkeerplaats af was, ging het mis. Een ongeluk. Het was mijn eigen schuld. Mijn auto is behoorlijk beschadigd. Gelukkig was er verder niemand bij betrokken. Opeens moest ik naast werken en alle andere administratie ook nog een schadeclaim bij de verzekering regelen. Toch bleef ik relatief rustig. Ik was trots dat ik niet boven geel was uitgeschoten.
Maar gister, tijdens therapie, kwam de realisatie: ik had mijn eigen signalen verkeerd ingeschat.
Ik vertelde hoe goed het signaleringsplan me helpt, hoe het me bewust maakt van mijn spanningsniveaus en hoe het me houvast geeft. Maar terwijl ik mijn verhaal deed, werd me iets duidelijk. Ik dacht dat ik pas bij niveau vijf (donkerrood) dissocieer en me afsluit, maar in werkelijkheid gebeurt dat al veel eerder. Bij de gynaecoloog had ik me afgesloten. Niet bewust, maar subtiel, zonder het zelf door te hebben. En daardoor dacht ik dat ik in groen of geel zat, terwijl mijn lichaam allang was overgenomen. Anders had ik dat ongeluk niet gehad. Mijn reactie was trager, mijn aandacht versplinterd.
Mijn hoofd en lichaam gaven duidelijk heel andere signalen.
Waarom een signaleringsplan cruciaal is
Dit besef was een wake-up call. Een signaleringsplan is geen checklist die je even afvinkt. Het vraagt om eerlijkheid naar jezelf. Want als je denkt dat je oké bent, terwijl je lichaam allang in een overlevingsstand staat, dan loop je risico. Mijn ongeluk was niet zomaar een stomme samenloop van omstandigheden. Het was een signaal.
Mijn therapie gaf me een nieuw inzicht: ik moet scherper worden in mijn eigen signalen, want onderschatting kan gevolgen hebben. Daarom blijft mijn signaleringsplan niet alleen een hulpmiddel, maar een noodzaak. Een manier om mezelf te beschermen.
Dus als je merkt dat je vaak pas achteraf inziet hoe slecht je je eigenlijk voelde – misschien is het dan tijd om ook een signaleringsplan te maken. Want hoe eerder je ingrijpt, hoe meer grip je hebt op je eigen welzijn.
Misschien wel het belangrijkste signaal van allemaal.