
Over schuld en schaamte. De Levenspraktijk – Iris Portier – Life & BusinessCoach
Wist je dat schulden, als in geld terug moeten betalen, kan betekenen dat je je ergens schuldig over voelt? Dat je dan het beste kunt achterhalen waar je je schuldig over voelt en kunt kijken hoe de schulden zijn ontstaan? Zo pak je het probleem op een dieper niveau aan, bij de kern.
Zo heb ik mijn kinderen alleen opgevoed. Zonder dat ik alimentatie of zelfs mentale en fysieke hulp kreeg van hun vaders. Er zat een hoop schaamte achter; ik had nu twee kinderen van twee verschillende vaders. En een heel diep schuldgevoel naar de kinderen toe. Ik deed mijn best alles voor ze te kopen wat ze wilden. Dat lukte vaak helemaal niet, dus ging ik compenseren, meer kopen dan dat ik mij eigenlijk kon veroorloven – om mijn schuldgevoel af te kopen. Ten koste van mezelf en mijn financiën. Helemaal toen mijn zoon heel, heel ziek werd en in Zwitserland werd opgenomen. Hemel. Natuurlijk was ik verzekerd, maar het heeft werkelijk duizenden euro’s gekost. Die ik uiteraard als alleenstaand ouder helemaal niet had. Ik weet nog dat het zweet over mijn rug liep toen bleek dat ik verplicht was om sneeuwkettingen te hebben en winterbanden. Een kleinigheidje, maar voor mij toentertijd een enorme obstakel. Ook moest hij verplicht stevige wandelschoenen hebben die tegen de sneeuw konden en een skipak en speciale handschoenen en zo ontzettend veel meer. Ik heb me toentertijd diep in de schulden gestoken om dit allemaal voor elkaar te krijgen.
Er zijn verschillende redenen waardoor je in de schulden kunt komen. Schulden ontstaan door de volgende zes oorzaken:
- doordat je op een kruispunt stond in je leven. Door een scheiding,, huwelijk, werkeloosheid, kinderen krijgen, ziekte, plotseling verhuizen, enz. enz.
- Je hebt een laag zelfbeeld, stress of negatieve gevoelens. Om je beter te voelen, doe je uitgaven die, tijdelijk, de pijn verminderen of die positieve gevoelens opleveren. Je compenseert als het ware de negatieve dingen met beloningen zoals kleding kopen om je bijvoorbeeld prettiger te voelen of om je naar de buitenwereld beter voor te doen dan je je voelt.
- Je hebt wel genoeg geld en inkomsten, maar je hebt meer uitgegeven dan je te besteden hebt of je hebt teveel kredieten afgesloten en bent hierdoor in de financiële problemen gekomen.
- je maandelijkse inkomsten lager zijn dan het bedrag van je vaste uitgaven zoals huisvesting, energie en water, blijft er geen geld meer over voor je basisbehoeften zoals voedsel en kleding. Om te kunnen (over)leven moet je geld lenen.
- Je hebt voldoende inkomsten, maar door je gedrag (nonchalance, jezelf of je budget overschatten, gok-, alcohol- of koopverslaving) kom je niet uit met je geld. De onderliggende problemen die de oorzaak van je gedrag vormen, moeten hierbij aangepakt worden.
- Alle schulden die nog niet eerder genoemd zijn, vallen onder deze categorie. Bijvoorbeeld schulden die ontstaan door: moeten terugbetalen uitkeringen of toeslagen, moeten overbruggen lange doorlooptijd aanvraag uitkering of toeslagen, tekort aan kennis of vaardigheden: onwetendheid of lichamelijke, psychische of verstandelijke beperkingen, onvindbare of niet draagkrachtige ex-partner waardoor alle schulden geheel op jou verhaald worden, fraude, fouten, bedrog, valse voorwendselen of misdrijven.
Je kunt je enorm schuldig voelen als je in zo’n situatie van schuld terecht komt. En het kan zomaar zijn dat je door schaamte overmand wordt. Waardoor hulp vragen heel moeilijk is.
Schuldgevoelens pak je aan door ze eerst te erkennen. De volgende stap is een besluit formuleren waarmee je deze schuld kan herstellen. Schaamte vraagt een andere aanpak. Het is effectiever om te achterhalen waarom je die gevoelens hebt, dan om in schaamte te blijven hangen. Schaamte is namelijk eigenlijk een onvolwassen deel van ons. Je moet leren hoe je het vanuit een volwassen standpunt kan gaan bekijken.
Iris Portier – Life- en Businesscoach
www.levenspraktijk.nl
Jouw droomleven in de praktijk
Bron: Eerste hulp bij schulden – over schuldhulpverlening en de kerken, een gezamenlijke uitgave van de Werkgroep Arme Kant van Nederland/EVA en Kerk in Actie, 2009